Kategori: Makaleler

Gudubet Nedir Ekşi Sözlük? Ekonomik Davranış, Piyasa Psikolojisi ve Toplumsal Refah Üzerine Bir Değerlendirme Bir Ekonomistin Gözünden: Kaynakların Sınırlılığı, Kararların Sonuçları Ekonomi bilimi, temelde kıt kaynakların sonsuz ihtiyaçlar arasında nasıl paylaştırılacağıyla ilgilenir. Ancak bu basit tanımın ötesinde, ekonomi insanın doğasını, sabrını, beklentisini ve çoğu zaman memnuniyetsizliğini de anlamaya çalışır. İşte tam da burada, halk arasında kullanılan bir ifade — “gudubet” — beklenmedik biçimde ekonomik bir kavrama dönüşür. Ekşi Sözlük’te “gudubet”, genellikle huysuz, suratsız veya keyifsiz insanları tanımlamak için kullanılır. Fakat bu kelimeyi biraz daha derinden düşünürsek, aslında bir toplumun ekonomik stresini, belirsizlik dönemlerinde bireylerin davranış biçimlerini ve toplumsal psikolojinin piyasa…

Infaz Etmek Ne Demek TDK? Adalet, Cinsiyet ve Empati Üzerine Bir Düşünme Alanı Toplumsal meseleleri konuşurken, bazı kelimeler yalnızca anlam taşımakla kalmaz; aynı zamanda vicdanımızın aynasına dönüşür. “İnfaz etmek” de bu kelimelerden biridir. TDK’ye göre infaz etmek, “bir cezanın uygulanması, yerine getirilmesi” anlamına gelir. Ancak bugün, sadece bir sözlük tanımıyla yetinmek bize yetmiyor. Çünkü dil, toplumun ruhunu taşır; “infaz” kelimesi de adalet, güç, vicdan ve eşitlik gibi kavramlarla örülüdür. İnfaz Kavramının TDK Tanımı ve Sosyal Bağlamı Türk Dil Kurumu, “infaz”ı hukuk terimi olarak tanımlar: verilen cezanın uygulanması. Fakat toplumsal düzlemde, infaz kavramı yalnızca hukuki bir süreç değildir. Medyada, sosyal medyada,…

Ciğeri Beş Para Etmez Ne Demektir? Güç, Değer ve Ahlak Üzerine Siyasal Bir Analiz Bir siyaset bilimci olarak, toplumsal düzenin dilde nasıl tezahür ettiğini incelediğimde en çarpıcı bulgulardan biri şu olur: Halkın dili, aslında siyasal sistemlerin aynasıdır. “Ciğeri beş para etmez” ifadesi de bu aynanın içindeki karanlık bir yansımadır. Yüzeyde bir küçümseme, bir değersizleştirme gibi görünür. Ama derinlerde, güç ilişkilerinin, ahlaki yozlaşmanın ve toplumsal hiyerarşilerin sembolüdür. Bu deyim, kimin “değerli”, kimin “değersiz” sayıldığına dair politik bir yargının dilsel ifadesidir. Değerin Siyaseti: “Beş Para”nın Anlamı “Ciğeri beş para etmez” derken, aslında bir insanın ahlaki ya da toplumsal değerinin yok sayıldığını ima…

Kanal Ne Demek Edebiyat Örnek? – Bir Psikoloğun Gözünden Sözün Akışı Bir psikolog olarak insan zihninin nasıl işlediğini, duyguların nasıl ifade bulduğunu ve kelimelerin bu içsel dünyadan nasıl dışa aktığını her zaman merak etmişimdir. “Kanal” kelimesi ilk duyulduğunda, bir su yolunu ya da bir iletişim hattını çağrıştırır. Ancak edebiyat söz konusu olduğunda, bu kelimenin taşıdığı anlam çok daha derin, çok daha insanidir. Çünkü edebiyat, insanın içsel dünyasıyla dış dünyanın birleştiği bir psikolojik kanal gibidir. Bu yazıda, “kanal ne demek edebiyat örnek?” sorusunu bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji açısından çözümleyerek, edebi üretimin insan ruhundaki izlerini keşfedeceğiz. Kanal Kavramı: Düşünceden Söze Akan…

Gölgeleme Yapmak Ne Demek? Edebiyatın Işığıyla Karanlığın Dansı Kelimelerin gücüne inanan bir edebiyatçı için, her ifade bir evrendir; her metafor, insan ruhunun derinliklerine açılan bir penceredir. “Gölgeleme yapmak” da bu evrenlerden biridir. İlk bakışta görsel ya da sanatsal bir teknik gibi görünse de, edebiyat bağlamında gölgeleme, anlatının derinlik katmanlarını, karakterlerin görünmeyen yönlerini ve metinlerin çok sesli yapısını anlamamızı sağlayan bir anlatı stratejisidir. Gölgeleme, yalnızca bir şeyin üstünü karartmak değil; onun anlamını zenginleştirmek, görünmeyeni ima etmektir. Bu yazıda, gölgeleme kavramını edebi perspektiften ele alacak, karakterler, metinler ve temalar üzerinden çözümleyeceğiz. Gölgeleme: Işık ve Karanlık Arasındaki Edebi Gerilim Edebiyatın doğası, ışık ve…

Vakumlu Ürünler Ne Kadar Dayanır? Bilimsel Merakla Günlük Hayata Bakış Hiç merak ettiniz mi; vakumlu paketlerde saklanan ürünler gerçekten ne kadar dayanır? Market raflarında gördüğümüz parlak paketler, buzdolabında istiflediğimiz vakumlu poşetler… Hepimiz “uzun süre tazeliğini korur” cümlesine güveniyoruz. Ama işin arkasında bilim ne söylüyor? Gelin, karmaşık teknik terimleri kenara bırakıp herkesin anlayabileceği bir dille bilimsel mercekten bakalım. Vakumlama Nedir, Neden Etkili? Vakumlama, ürünün bulunduğu ortamdan oksijenin büyük ölçüde uzaklaştırılmasıdır. Oksijenin azalması, oksidatif bozulmaları ve aerobik bakterilerin üremesini yavaşlatır. Buradaki kilit nokta: Vakum, bozulmayı tamamen durdurmaz, sadece süreci yavaşlatır. Yani vakumlu ürünler daha uzun dayanır ama sonsuza kadar değil. Bilimsel Veriler…

Gilaburu Ne Kadar Süre Kullanılmalı? Psikolojik Bir Bakış Bir Psikoloğun Meraklı Girişi İnsanlar, sağlıklarıyla ilgili kararlar alırken sıklıkla hem bedensel hem de zihinsel rahatlama arayışına girerler. Bu arayış, bazen bir bitkisel çözüm, bazen ise yaşam tarzı değişiklikleriyle şekillenir. Gilaburu, tarihsel olarak pek çok fayda sunduğu düşünülen bir bitkidir. Ancak, psikolojik bir mercekten bakıldığında, bir sağlık ürününün ne kadar süreyle kullanılacağı, sadece fiziksel etkileriyle değil, duygusal, bilişsel ve sosyal boyutlarıyla da şekillenir. Peki, gilaburu ne kadar süre kullanılmalı? Bu soruya yanıt verirken, insanların içsel deneyimlerini nasıl sorguladığını ve bu tür bitkisel çözümlerle olan ilişkilerini anlamayı amaçlıyoruz. Bilişsel Psikoloji Perspektifinden Gilaburu Kullanımı…

Diskaro Nedir Ne İşe Yarar? Toprağın Hafızasına Yolculuk Tarım tarihine baktığımızda, insanın toprağı işleme çabası, medeniyetin temellerini atan en eski faaliyetlerden biridir. Diskaro, bu uzun serüvenin sessiz ama etkili araçlarından biridir. Günümüzde modern tarım makineleri arasında kendine sağlam bir yer edinmiş olsa da, kökleri insanın toprağı dönüştürme isteğine kadar uzanır. Diskaro, yüzeysel olarak bir toprak işleme makinesidir; ancak gerçekte bundan çok daha fazlasını temsil eder. Bir tarım aletinden çok, doğa ile insan arasındaki ilişkinin yeniden tanımlandığı bir dönüm noktasıdır. Diskaronun Tarihsel Arka Planı Diskaro’nun kökeni, ilk saban kullanımına kadar geri gider. İnsan, ilkel kazma araçlarından sonra toprağı gevşetmek, kırıntılı hale…

Karapara Ne Demek? Hikâyelerle Anlamaya Başlayalım Bir kafede otururken yan masada iki kişinin fısıltıyla konuştuğunu duydum: “Karapara aklamadan bahsediyorlar.” O an düşündüm; karapara aslında ne demekti? Sadece filmlerde mi vardı yoksa hayatımızın görünmeyen bir köşesinde mi sürüp gidiyordu? Bu yazıda, karaparanın anlamını, neden önemli olduğunu ve gerçek dünyadan örneklerle nasıl hayatımıza dokunduğunu keşfedeceğiz. Karapara Ne Demek? Karapara, yasadışı yollarla elde edilen gelirin, yasal ve meşru kaynaklardan geliyormuş gibi gösterilmesi için kullanılan bir terimdir. Uyuşturucu ticareti, insan kaçakçılığı, rüşvet, vergi kaçırma veya organize suçlardan elde edilen paraların izini kaybettirmek için farklı yöntemlerle “temiz” gibi gösterilmesi sürecine “karapara aklama” denir. Birleşmiş Milletler…